Bunkernummer
AV9
Oud Bunkernummer
FSW3
Lokatie
Scheldewindeke
Toegankelijkheid
Niet meer van toepassing. Bunker is ondergegraven.
Aantal kamers
2 onderling verbonden kamers, koepel en sas
Aantal schietgaten
2
Type geschut
2 x MI
Bijhorende vuurrichting
Zuiden

Korte beschrijving van de bunker

  • Uitwendige kenmerken.
  • Een ruw stenen uiterlijk.
  • Origineel waarschijnlijk geverfd in een okergele grondkleur met daarop lichtgroene en groene kleurvlekken.
  • De toegangsput voor het eigenlijke toegangssas was afgesloten met een metalen valluik van 0.90m x 0.80m.
  • Het op die manier kleine overblijvende toegangsgat was extra afgesloten met een houten toegangsdeurtje van 1.00m x 0.80m (BXH) in Noors Rode den. Dit lijkt mij echter eerder iets passend bij een gecementeerde bunker en zeker niet bij een Tirools gebochelde als deze. Ik vermoed dan ook niet dat deze uitleg zal kloppen.
  • De schietgaten waren afgesloten door metalen valluiken van 0.90m x 0.325m (BxH).
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Binnenin zat onder de koepel een valluikje.
  • Onder dit luikje had je 8 klimijzers om de koepel te betreden.
  • Vanuit de koepel vertrok 2.50m stemdragerbuis diameter 1" met op de uiteinden trechtervormige uiteindes.
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • De bunker zat zoveel mogelijk in het landschap ingewerkt met de bedoeling zeker niet specifiek de aandacht te trekken.
  • Structuur.
  • De bunker bevatte twee achteraan verbonden kamers, een trap naar een koepel en een sas.
  • Opmerkingen.
  • Het is een vooruitgeschoven bunker op de voorlinie tussen Muntekouter en Betsberg. Hij stond in een groepje van drie bunkers die kort bij elkaar opgesteld stonden, iets zuidelijker dan de eigenlijke voorlinie, namelijk AV7en AV8 (230 m). Ze waren vooruitgeschoven op de voorlinie tussen A30 (565 m) en A31 (300 m). Het was de meest rechtse bunker van de drie.
  • Hij stond in hoek opgesteld met AV8 waardoor ze samen een groter gezichtsveld en schietbereik hadden.
  • Naast de standaard voorziene opstelling van Maximmitrailleurs was deze bunker ook uitgerust voor de opstelling van Hotchkiss- of Coltmitrailleurs.
  • De bunker had wel degelijk sporen van strijd. Op de tweede dag van de strijd aan het bruggenhoofd hebben de Duitsers een eerste keer geprobeerd bepaalde bunkers te viseren en definitief uit te schakelen om zo de bunkerlijn te ontregelen. Dit was zo een bunker die een ganse tijd beschoten is geweest met een 8.8 cm Flak kanon vanuit een vrij kort daarbij gelegen boerderij (heden afgebroken) langs de Meerstraat (toen nog niet verbonden met de Spiegel en deels onverhard). Uiteindelijk gingen de Belgische soldaten die in deze bunker zaten op de vlucht voor de beschieting al moest achteraf blijken dat de schade uiteindelijk heel beperkt bleef. De inslagen geraakten zelden dieper dan het tweede wapeningsnet in de muur. Dit komt neer op een inslagdiepte van een twintigtal centimeter in de wand van 1.30 meter dik.
  • De bunker is verdwenen en één van de moeilijkste om zijn exacte lokatie nog terug te vinden. De bunker werd zo goed als zeker ingegraven.
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject F terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 65.900,26 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 96.400,26 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

  • Deze bunker moet gestaan hebben op het terrein van de proefhoeve aan de overkant van de "Van Thorenburghlaan" ter hoogte van de bunker AV8.
  • Het is een bunker waarvan de originele lokatie zeer moeilijk terug te vinden is. Er bestaat trouwens discussie over omdat een aantal oude schetsen elkaar tegenspreken. Er blijven twee locaties over waarvan de eerste allicht minder waarschijnlijk is dan de tweede.
  • Links van de hoofdweg over het terrein van de Proefhoeve, loopt een veldwegeltje tussen de laatste huizen en het terrein van de Proefhoeve. Dit wegeltje is origineel en ongewijzigd met vroeger. Achteraan de bewoonde percelen loopt een veldwegel dwars achter de omheiningen. Ook deze was origineel en liep door tot op de huidige hoofdweg op het terrein van de Proefhoeve. Dit laatste doorsteekje is heden enorm verwilderd en praktisch ontoegankelijk. De exacte en meest logische lokatie ligt allicht ter hoogte ven de kruising van het verdwenen wegeltje en de huidige hoofdwegel op het terrein van de Proefhoeve, een tiental meter ver in het veld, in het verlengde van de huidige bestaande hoofdweg op het terrein.
Bijhorende foto's
Origineel situatieplannetje van deze bunker. Probleem, het zegt echt heel weinig over de exacte lokatie waar de bunker zou moeten worden gesitueerd.
Grondplan van deze verdwenen bunker. De bunker is een exacte gespiegelde kopie van de bunker Mu3.
av9
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan in de langsrichting door de koepel.
Doorsnede CD bij bovenstaand grondplan. Het centrale dak is bij deze bunker omwille van de koepel heel wat dikker dan de standaarddikte van 1 meter.

Het grootste probleem bij deze verdwenen bunker is echter zoals reeds gemeld, waar stond hij ooit?

De kaart hiernaast is een ingezoomd detail van de uitgebreide kaart met de lokatie van alle bunkers (daterend van kort na WOII). De volledig kaart vindt u op deze link.

Hieronder ziet u een detail van een kaart uit 1941 van dezelfde streek. U ziet hierop veel duidelijker de details die op de bovenstaande kaart soms vrij vaag staan aangeduid. Hier ziet u echter dan weer geen bunkers op aangeduid.

detail van originele bunkerkaart voor de lokatie van de verdwenen Av9
U ziet op het kaartje ook dat de toenmalige Meerstraat nog niet doorgetrokken was tot op de Spiegel (Van Thorenburghlaan). Iets verder op diezelfde Meerstraat (waar ze al niet meer verhard was), ziet u nog de hoeve getekend vanwaaruit men op 22 mei 1940 deze bunker heeft proberen breken met een 8.8 cm Flak kanon. De hoeve werd zwaar beschadigd bij een Belgische tegenaanval met artillerie en is heden volledig afgebroken. Als het eerste kaartje zou kloppen, zou de bunker ongeveer op het rode stipje gelegen moeten hebben.
detailkaartje Scheldewindeke uit 1941

De rode stip overgezet op luchtfoto brengt ons waar heden een pleintje is voor een loods horende bij de Proefhoeve.

Onderaan in het knikje van de Meerstraat moet ooit de eerder besproken hoeve gestaan hebben, achter de Meerstraat gekeken van de lokatie waar de bunker zou hebben gestaan.

luchtfoto exacte lokatie afgebroken Av9

Als men deze lokatie zou kloppen moet hij gestaan hebben waar op deze foto de betonnen varkensroosters gestapeld liggen op het gebetonneerde pleintje.

Zoals reeds eerder gemeld, is deze eerste lokatie echter weinig waarschijnlijk. Waarom de bunker dan wel verkeerd gelokaliseerd blijkt op de bunkerkaart is wel dus nog een raadsel. Er zijn namelijk nog 2 andere originele documenten die de bunker op een andere plaats lokaliseren. Ik hecht ook meer waarde aan deze beide documenten qua betrouwbaarheid en denk dan ook dat de tweede lokatie meer waarschijnlijk en juist zal zijn.

De schets hiernaast, is een schets van de lokatie van de bunker die men reeds kan terugvinden bij de technische fiche van deze bunker (daterend van voor de bouw van de bunkerlinie, uit de ontwerpfase van de bunkerlijn). Ze lokaliseert de bunker in elk geval reeds op een andere lokatie als de vorige vastgestelde lokatie (achteraan het getekende wegeltje).

Herkenbare zaken op de schets:

  • De hoofdweg onderaan is de Van Thorenburghlaan.
  • De drie woningen met de lange smalle percelen bestaan ook nog allen net zoals het smalle wegeltje tussen de woningen en het terrein met de Proefhoeve.
  • Het wegeltje achter de drie percelen bestaat eveneens nog.
Ook de schets hiernaast duidt de bunker aan op exact dezelfde lokatie. Dit is een kaart met de schietsectoren van de drie bunkers Av7, Av8 en de vermiste bunker Av9. De bunkers zijn de witte vlekjes (foto is een negatief van een blauwdruk). Av9 is de meest rechtste stip.

Op de schets iets hogerop werden 2 driehoeken gevormd waarbij we telkens de hoeken gingen uitzetten tussen gekende punten met de verdwenen bunker. Door dan hetzelfde te doen op een luchtfoto, kan men vrij exact de lokatie op luchtfoto gaan bepalen van de verdwenen bunker. Voor de groene driehoek werden als herkenningspunten het uiterste punt van het wegeltje achter de 3 percelen van de nog altijd bestaande woningen en de kruising van het wegeltje tussen de woningen en de Proefhoeve met de Van Thorenburghlaan genomen. Voor de blauwe driehoek werden de herkenbare uitpunten van het bestaande bos genomen.

Door beide driehoeken uit te zetten op luchtfoto, kom ik twee maal praktisch op dezelfde plaats uit.

Volgens het inzichten moet de bunker ongeveer 10 meter verder in het veld, in het verlengde van de bestaande hoofdweg op het terrein van de Proefhoeve gelegen hebben.

Opvallend is wel dat lokaal rondom deze plek in de ondergrond heel veel klein puin te vinden is. Mogelijk zijn dit deels ook restanten van de verdwenen onder de grond gestopte betonnen bunker. Hij was zwaar beschoten waardoor hij bij het ondergraven ook wel wat betonpuin zal losgelaten en verloren hebben.
Dit is een foto van hoe de bunker eruitzag voor hij afgebroken of onder de grond gestoken werd. U ziet duidelijk de schade veroorzaakt door een 8.8 cm Flak kanon vanop relatief korte afstand. (foto: Collectie J. De Vos)
zwaar beschoten Av9
Hiernaast ziet u een volledig gespiegelde foto van de bunker Mu3. Deze bunker was een perfecte gespiegelde kopie van deze verdwenen bunker. De foto zal sterk gelijken op hoe de bunker er ooit zal uitgezien hebben.
Eveneens volledig gespiegelde foto van Mu3 om ons een idee te geven over hoe deze bunker er moet uitgezien hebben.
 
Vorige (AV8)
Vorige (AV8)
Volgende (AV10)